De zeilers en windsurfers van TeamNL Zeilen zijn de beste van de wereld. Maar ze doen het niet alleen. Een heel team van specialisten staat achter hen om op het water tot topprestaties te komen. In dit artikel besteden we aandacht aan kracht- en conditietrainers Giorgos Charalampopoulos en Lars Kemperman.

Het Olympische vierjarenplan van de atleten en hun coaches is de basis om mee te werken. “Dan ga je naar jaarlijkse opbouw kijken, terug naar maanden, naar blokken, naar dagen”, vertelt Charalampopoulos. “Dan ga je het gesprek in. Wat zijn de doelen? Wat is realistisch te bereiken in het hele proces? Op basis daarvan ga je een programma opbouwen.”

De kracht- en conditietrainers baseren hun trainingsinterventies op wetenschappelijke principes. “Met de juiste methoden ondersteunen we de sportprestaties. Als een team van experts is het ons doel om de atleet weg te houden van blessures en andere redenen die de training in gevaar kunnen brengen”, aldus Charalampopoulos.

Uitdagende puzzel

Het trainen en coachen van Olympische zeilers is volgens de kracht- en conditietrainers uitdagend. “Er zijn zoveel factoren die van invloed zijn op hun dagelijkse routine en training die niet altijd onder controle te krijgen zijn”, stelt Charalampopoulos. “Dat maakt het een uitdagende puzzel die je probeert samen te stellen. De belangrijkste focus is het optimaliseren van de dagelijkse belasting en ervoor zorgen dat coaches en atleten het hele jaar door de nodige dagen en uren kunnen varen. We proberen trends te identificeren en proactief mogelijke storingen te voorkomen en kunnen hun doelen beïnvloeden.”

Creativiteit

De fysiologische kant heeft de prioriteit voor de kracht- en conditietrainers. Charalampopoulos: “En wat betreft de mechanische kant proberen we creatief te zijn. We hebben inmiddels een zeilsimulator voor de Dinghy. En we hebben ook een Skiff-simulator. Dus daar proberen we stappen te zetten. En voor de windsurfers hebben we ook een pompsimulator.”

Nationaal Training Team

De kracht- en conditietrainers kijken ook naar de lange termijn van het Nederlandse zeilen en windsurfen. “Anderhalf jaar geleden zijn we ons gaan bemoeien met het NTT, het Nationaal Training Centrum”, vertelt Kemperman. “Want wij geloven dat een goede zeiler ook fysiek fit is. En hoe hoger het niveau is waar zeilers hier binnenstromen in bijvoorbeeld de Topzeilacademie hoe hoger het niveau is waar ik of mijn collega ze op fysiek vlak heen kan begeleiden.”

Voor de Nederlandse topzeilers van TeamNL Zeilen braken begin mei uitermate spannende tijden aan. In 3 zeilklassen moesten verschillende zeilers, stuk voor stuk medaillekanshebbers voor Tokio 2020, de strijd met elkaar aangaan om het felbegeerde Olympische startbewijs. De Olympische zeilsport laat namelijk maar 1 boot per land in iedere zeilklasse meedoen aan de Olympische Spelen. En met zo veel medaillepotentieel van eigen bodem betekent het dat we ongetwijfeld ijzersterke kandidaten zullen afvaardigen naar Tokio, maar ook dat we ijzersterke zeilers thuis zullen laten. In het geval van de 470, Finn en 49erFX-klassen brak in mei de tijd aan voor deze zenuwslopende selecties. Bij drie verschillende EK’s, verspreid over verschillende plekken in Europa, werden selecties bepaald en dromen gemaakt en gekraakt.

49erFX - Spannend tot de laatste seconde

De strijd die spannend bleef tot het laatste moment was absoluut die bij de dames in de 49erFX. Vier teams namen deel aan deze selectie, met als favorieten Odile van Aanholt & Marieke Jongens en Annemiek Bekkering & Annette Duetz. Bij het eerste selectiemoment, de World Cup in Genua, leek de strijd al grotendeels gestreden. Van Aanholt & Jongens wonnen overtuigend het goud, terwijl Bekkering & Duetz 9e eindigden. Met een voorsprong van 10-2 in de nationale selectie vertrokken Van Aanholt en Jongens naar hun tweede selectie-evenement; het EK in Weymouth (GBR). Maar na een zeer moeizame week in Weymouth eindigde het duo op de 23e plek overall en grijpt naast de selectiepunten. Bekkering en Duetz voeren daarentegen ijzersterk, zeker gezien de enorme bijkomende druk. Met een 2e plaats (in het open klassement) voegden zij 9 punten aan hun bestaande 2 punten toe.

Daarmee werd de selectiestrijd met een score van 11 - 10 beslist in het voordeel van Bekkering & Duetz: “Dit EK was zo super-super-superspannend. Vooral met de medalrace zijn we wel heel blij, dat het ondanks de spanning gewoon gelukt is. Onze tactiek op het water is heel veel blijven praten over alles wat we zien en wat we moeten doen op de baan en wat er gebeurt. Halverwege de race vroeg ik (Annemiek, red.) aan Annette: kun je alsjeblieft blijven praten? Dat helpt, zodat we niet over allerlei andere dingen na kunnen denken! We zijn in Weymouth 2e overall geworden en dat betekent dat we naar Tokio mogen! Super blij en trots!”

En ondanks dat Van Aanholt & Jongens hun strijd om het Olympisch ticket verloren hebben, is het duo trots op wat het tot dusver bereikt heeft: “We kunnen absoluut met trots terugkijken. We hebben 15 maanden met elkaar gevaren en daarin hebben we hele mooie dingen laten zien. Nu moeten we eerst even alles goed laten bezinken en dan met een frisse blik kijken wat de volgende stap gaat zijn.”

Selectiestrijd 470-women, fysieke en mentale battle

Bij het EK 470 in San Remo ging de strijd tussen Afrodite Zegers & Lobke Berkhout en Mandy Mulder & Anneloes van Veen. Na een voor beide teams teleurstellend eerste selectie-evenement in Palma de Mallorca, gingen de dames met een 0-0 tussenstand naar hun tweede en laatste selectiemoment in San Remo.

Veel wachten en weinig wind, afgewisseld met stormachtig weer, zorgde ervoor dat de zeilsters op vele fronten uitgedaagd werden. Zowel fysiek als mentaal. Zegers & Berkhout wisten het hoofd de hele week koel te houden en pakten het brons. Mulder en Van Veen eindigden 13e.

Zegers & Berkhout: “Dit voelt gewoon fantastisch. We zijn echt een rollercoaster doorgegaan sinds november. We hebben vanalles meegemaakt samen. Ups en downs, maar we staan er op het moment dat we er moeten staan. Heel trots! Het was alles of niets, maar we hebben steady races gevaren deze week. Alles in de top tien dus we hebben het zelf afgedwongen hier.”

In de 470 moeten de dames wel nog een laatste horde nemen in hun deelname aan de Spelen van 2020: de landenselectie. Hiervoor komen de dames bij het WK in Japan (begin augustus) in actie.

Voor Mulder en Van Veen eindigt de prille samenwerking, op weg naar de Spelen van 2020 in de 470 hier: “Wij balen natuurlijk enorm dat voor ons het avontuur is afgelopen. We hebben keihard gewerkt en hard gestreden, maar het was helaas niet genoeg. We zagen tijdens de races dat er nog veel meer in zat, maar de voorbereiding was voor ons te kort om het volledige potentieel eruit te halen. Afro en Lobke hebben heel sterk gevaren tijdens het EK en hebben daarmee het ticket naar de OS dik verdiend.

Dat we de laatste dag wegens teveel wind niet konden varen en niet meer voor een plek in de medalrace konden strijden voelde wel flink zuur, maar dat hoort bij de sport. Afro en Lobke gaan terecht naar de Spelen en we hopen echt dat ze daar een medaille kunnen pakken voor Nederland.”

Finn - Ervaren Postma verliest strijd van “nummer 1 van de wereld” Nicholas Heiner

Nicholas Heiner stond na het eerste selectiemoment, in de Palma de Mallorca, al op een flinke voorsprong in de nationale selectie. Met een 5e plek verzekerde hij zich er al van 6 selectiepunten. Bij het EK in Athene wist hij zich wederom van een plek in de medalrace te verzekeren en eindigde 5e (in het open klassement), wat hem nog eens 6 selectiepunten opleverde, terwijl Postma zijn strijd zonder selectiepunten afsloot.

Heiner, die zijn strijd om deelname voor de Spelen van Rio (toen nog in de Laser) nog verloor van Rutger van Schaardenburg, kwam in Athene opgelucht van het water: “In 2016 mocht het niet zo zijn, maar 2020 wel. Tokio! Ik weet van de vorige trials: je kan wereldkampioen worden en alsnog niet naar de Spelen gaan, maar dit keer hebben we genoeg punten verzameld tegen PJ om de nationale selectie te beslissen, dus dat is hartstikke mooi! Lekker om deze stap gezet te hebben. Nu op naar Tokio!”

Voor Postma betekent het missen van de Spelen van 2020 een einde aan zijn carrière als Olympisch Finn-zeiler: “Dit is sport. Ik heb genoten, ik voel pijn, ik voel vreugde, alles bij elkaar. Ik heb drie prachtige spelen gehad en ik had graag ook nog de Spelen van 2020 gedaan, maar de werkelijkheid is dat ik het nu niet heb gehaald. Ik heb verloren van de nummer 1 van de wereld. Dat is geen schande. Er gaat een hele goede vent naar Tokio.”

Tevreden hoofdcoach

Hoofdcoach van het Watersportverbond, Jaap Zielhuis, is tevreden met het verloop van de selecties: “Er is heel goed en hard gevaren. Er is eerlijk gezeild, er is met open vizier gestreden. Geen gedoe geweest van matchracen of elkaar dwars zitten, dus ik ben heel blij met hoe de selectie is verlopen en met de uitkomst ervan. We gaan met een heel sterke ploeg naar Tokio volgend jaar.”

Bekijk hier de videocompilatie van de nationale selecties: ​

Het zal niemand ontgaan zijn: in de Nederlandse zeilsport doen de windsurfers zeer goede zaken. In 2018 pakten Dorian van Rijsselberghe en Kiran Badloe bij de RS:X-mannen respectievelijk het goud en het zilver tijdens het WK in Aarhus, en ging bij de dames Lilian de Geus overtuigend met het goud naar huis.

Maar een jongere garde windsurfers timmert ondertussen ook hard aan de weg om in de voetsporen van deze toppers te treden. Waaronder RS:X-talent Sara Wennekes. Maar hoe is dat nou ooit begonnen? Hoe kom je als klein windsurfertje op de Olympische RS:X terecht, op weg naar een Olympische carriere?

In deze terugkerende rubriek vertellen verschillende zeilers en windsurfers hoe ze van hun eerste keer in de zeilboot of op de surfplank zijn gekomen tot aan hun droom van Olympisch goud... Met deze keer: Sara Wennekes.

Jouw eerste keer op een surfboard...

Samen met mijn broer stond ik in de zomervakantie van 2008 voor het eerst op een surfboard. 'Gewoon om het een keer te proberen' hadden mijn vader en broer een windsurfset van de buurman geleend. Vrij snel daarna kocht mijn vader twee zeilen en windsurfplanken zodat mijn broer en ik konden leren windsurfen, en mijn ouders een zomer eens lekker rustig thuis konden blijven... Een rustige zomer hebben we daarna niet meer gehad, want de jaren hierna waren we altijd op pad voor wedstrijden en trainingen.

Wat zorgde ervoor dat je vaker het water op ging?

Naarmate ik beter werd in het windsurfen kreeg ik er steeds meer plezier in. Ik vond het altijd al heerlijk om tijd buiten door te brengen en het windsurfen vond ik vooral heel gezellig. Juist samen met andere windsurfers het water op gaan, elkaar een beetje uitdagen, tochtjes maken en na het surfen lekker barbecueën. Hierdoor beleefde ik veel plezier aan de sport en was ik gemotiveerd om het water op te gaan!

Wanneer wist je: dit is mijn passie?

Ik kan mij nog herinneren dat ik super nerveus was voor mijn eerste wedstrijd, ik kreeg dat weekend geen hap door mijn keel. Tot mijn verbazing deed ik het erg goed en naar verloop van tijd nam ik daarom ook deel aan belangrijkere wedstrijden zoals het Nederlands Kampioenschap. In 2011 was het Wereld Kampioenschap voor de jeugd in San Francisco, daar wilde ik ontzettend graag naartoe omdat het mij zo een gave ervaring leek. Tot die tijd vond ik het windsurfen en het reizen vooral gewoon heel 'leuk', maar langzamerhand wilde ik meer. Ik wilde beter, de beste, worden. Na een bronzen medaille op het jeugd Wereld Kampioenschap werd dat gevoel sterker, want wat was het fantastisch om op het podium te staan!

Wat is het mooiste aan windsurfen?

Ik vind het heerlijk om buiten te zijn en dat is het mooie aan windsurfen. Het maakt niet uit hoe het weer is, ik kan er altijd van genieten. Tijdens een herfststorm spelen in de golven of in het zonnetje en zonder wind relaxed op het water staan en de dag op het strand doorbrengen. Maar ook je eigen snelheidsrecords verbreken, tijdens wedstrijden tactisch slimme keuzes maken of gewoon met een maatje over het water knallen en elkaar proberen in te halen... Het is zo’n veelzijdige sport!

En toen? Wat was jouw vervolgroute richting de top?

Wekelijks reisde ik af naar Scheveningen om daar te trainen en na mijn middelbare school ben ik dan ook naar Scheveningen verhuisd om mijn sport professioneel te beoefenen. Tot op heden brandt dat vuurtje nog steeds.

Waar sta je nu? Waar wil je heen en hoe ga je dat aanpakken?

Ondertussen doe ik al een tijdje mee bij de senioren en heb ik het gevoel dat ik nog lang niet heb laten zien wat ik in mij heb. Om nog een stap te maken moet ik vooral hard blijven trainen en aan details gaan werken op zowel tactisch, technisch als fysiek gebied. In de afgelopen jaren heb ik topsport altijd gecombineerd met de studie Rechten aan de Universiteit in Leiden, maar wil ik mij graag honderd procent gaan focussen op de sport! Omdat ik nog maar een paar vakken hoefde te volgen heb ik ervoor gekozen om mijn studie af te maken om daarna, met een diploma op zak, full-time te gaan windsurfen.

Wat is jouw tip voor jonge enthousiaste windsurfers?

Ga samen met een vriend of vriendin windsurfen! Plezier is super belangrijk, je kan veel van elkaar leren, elkaar uitdagen, je wordt vanzelf beter door op het water te staan en het is ook nog eens heel erg gezellig om je surfervaringen te delen!

Wat hoop je over 20 jaar bereikt te hebben?

Ik hoop dat ik dan medailles op mijn naam heb kunnen schrijven, met veel plezier terugkijk op mijn windsurf carrière, een lange reis heb gemaakt, nog meer heb gestudeerd (ik vind studeren nou eenmaal leuk), in het buitenland heb gewoond, een leuk huisje met misschien wel een gezinnetje heb en werk kan doen waar ik blij van word.

World Sailing heeft in mei 2019, tijdens haar Mid-Year Meeting, een aantal belangrijke beslissingen genomen over de klassen en de uitrusting die moet worden gebruikt tijdens de Olympische Spelen vanaf 2024.

De Laser werd opnieuw gekozen als de één-persoon-dinghy voor heren en dames, de 470 voor de mixed tweepersoons-dinghy en de IKA-formula kite voor de mixed kitefoil discipline.

De meest opvallende beslissing werd gemaakt voor het windsurfen, alwaar alsnog water trials gaan plaatsvinden op basis van geactualiseerde criteria. Hiermee blijft er zicht op modernisering en zullen wellicht ook 'foiling' boards weer in de overweging worden meegenomen. Met het toekennen van de water trials wordt deels opvolging gegeven aan een oproep vanuit de windsurfgemeenschap - onder aanvoering van Dorian van Rijsselberghe. Dit in reactie op een intern advies van World Sailing om de RS-X ook te behouden voor de Olympische Spelen van 2024 en verder.

Zie https://www.sail-world.com/news/217439/Olympic-champion-unhappy-with-RS-X-recommendation

Het Watersportverbond ondersteunt de oproep van van Rijsselberghe in woord en daad.

Vorig jaar werd tijdens de World Sailing November meetings door Het Watersportverbond reeds een voorstel ingediend waarin wordt gepleit voor modernisering van windsurfmaterialen en diverse voorstellen voor vernieuwende wedstrijd-formats.

Tijdens de Mid Year meeting zijn nog meer relevante onderwerpen aan de orde geweest, zoals discussie over criteria, keuzeproces en beschikbaarheid van de uitrusting voor de mixed tweepersoons offshore discipline en een hervorming van de World Sailing ‘Governance’.

Het Watersportverbond is met betrokkenheid in gesprek met World Sailing en diverse andere landen om te waken over de balans tussen de vernieuwing versus wereldwijde deelname en betaalbaarheid van de zeilsport. In een volgend nieuwsbericht zal uitgebreider verslag worden gedaan over het verloop van de Mid-Year meeting, en de diverse uitkomsten waar het Watersportverbond bij is betrokken.

Een verslag van World Sailing over bovenstaande onderwerpen is te lezen via DEZE LINK.

Foto: World Sailing