Enige tijd geleden hebben leden van het Regioteam Delta-Noord met Natuurmonumenten gesproken over alternatieve ligplaatsen voor pleziervaart op het eiland Tiengemeten, dit in verband met de route van de waterbus. Deze populaire verbinding doet op het Haringvliet ook dit eiland aan, maar zorgt voor problemen in de veerhaven. Daar is al lange tijd een steiger(tje) voor de recreatievaart, echter is deze nu verboden voor de pleziervaart in de zomermaanden juli en augustus en in de rest van het vaarseizoen in de weekeinden.

In samenwerking met het Regioteam werd bekeken wat er gedaan kon worden om ligplaatsen voor pleziervaart te realiseren. Het alternatief op de oostkant van het eiland kon wegens Natura 2000 niet doorgaan, dus moest er verder gekeken worden. Uiteindelijk kwam er de oplossing om het oude handelshaventje op de westkant (tegenover WSV De Put) van het eiland uit te baggeren en te voorzien van een mooie lange (84 meter) steiger. Deze is onlangs in gebruik genomen met de aantekening, dat er nog een voorziening moet komen in de vorm van twee boeien om de onderwaterstrekdam aan te geven. Tot op heden liggen die er nog niet, dus is het devies: ruim open varen, zodat alles goed en veilig verloopt. De waterdiepte is officieel 1,50 meter, maar leden van het Regioteam Delta-Noord hebben een minimale diepte van 2.00 meter ondervonden. Aanleggen aan de nieuwe steiger is overigens alleen voor dagrecreatie, een tip daarbij: in de buurt kan men prima wandelen en vogels kijken. Dit alles met dank aan onder andere Mark Mandemakers van Natuurmonumenten.

Meer informatie over de werkzaamheden staat op de pagina van het Regioteam Delta-Noord.

De enorme groei van waterplanten in het Markermeer, het IJmeer en de Randmeren wordt aangepakt. De aanpak bestaat voor 2018 uit het maaien van de waterplanten in het Markermeer en het IJmeer (400 à 500 ha) en het uitbreiden van het maaien in het Randmeer naar ongeveer 600 ha. Ook wordt een webapp voor waterrecreanten ontwikkeld met informatie over de actuele locaties van de waterplanten. Daarbij vraagt de regio aan het Rijk te komen met aanvullende maatregelen, zoals extra recreatie-betonning en het uitdiepen van recreatievaargeulen en vaarroutes.

De provincie Noord-Holland en een vijftal waterrecreatie-partners hebben de krachten gebundeld en dit aanbod uitgewerkt om het IJsselmeergebied bereikbaar, bevaarbaar en bevisbaar te houden. Ook gemeenten en private partijen steunen het voorstel. De regio is bereid hier de komende vijf jaar € 1,25 miljoen extra in te investeren, op voorwaarde dat het Rijk ook bijdraagt aan het oplossen van de problemen. Gedeputeerde Cees Loggen (Water): “Met de bereidheid van zoveel regionale overheden en partijen om dit lastige waterplantenprobleem samen aan te pakken, kunnen we de overlast voor waterrecreanten verminderen, de economische schade beperken en de positie van jachthavens en daaraan verbonden bedrijven verbeteren.” Maurice Leeser, directeur van het Watersportverbond: ''We krijgen vaak te horen van watersporters dat ze veel overlast ervaren en er gevaarlijke situaties ontstaan door de waterplanten, het blijkt ook dat de problematiek steeds groter wordt. Het is ook daarom dat ik blij ben dat de waterplantenproblematiek nu aangepakt gaat worden. Verder ben ik verheugd dat de moeite en inspanning die het Watersportverbond al die jaren heeft gedaan zijn vruchten lijkt af te werpen.''

Waterplantenoverlast

De waterrecreatie in het Markermeer, het IJmeer en de Randmeren heeft grote overlast van de aanhoudende groei van vooral fonteinkruid. Het vaargebied wordt beperkt doordat grote gebieden onbevaarbaar zijn en jachthavens zijn minder goed bereikbaar. De pleziervaart wijkt noodgedwongen uit naar de hoofdvaargeul voor de beroepsvaart, waardoor gevaarlijke situaties ontstaan. Ook de hulpdiensten hebben bij reddingsacties veel hinder van de waterplanten. Daardoor is de veiligheid op het water niet goed gewaarborgd.

Blijvende oplossing

De regio vraagt het Rijk, als beheerder van deze wateren, om ook bij te dragen. Dit door de komende vijf jaar extra recreatie-betonning in het gebied aan te brengen, enkele recreatievaargeulen te creëren en de handleiding voor het maaien van waterplanten te versoepelen, zodat er meer en vaker gemaaid kan worden.

Voor een blijvende oplossing van de waterplantenoverlast zijn meer structurele maatregelen nodig. Daarom wordt ook aan het Rijk gevraagd om (op termijn) de belangrijkste vaarroutes voor de waterrecreatie en de hulpdiensten op het IJmeer, Markermeer en de Randmeren te verdiepen.

Samenwerkende partijen

Een tijdelijk werkgroep bestaande uit Coöperatie Gastvrije Randmeren, het Watersportverbond, Sportvisserij Nederland, de Platform Waterrecreatie/de Toerzeilers, Hiswa vereniging en de provincie Noord-Holland hebben dit regio-voorstel uitgewerkt. Ook de provincies Flevoland en Gelderland, gemeenten en private waterrecreatie-partijen uit het zuidelijk IJsselmeergebied steunen het voorstel.

Het Watersportverbond werkt samen met vele partners, één daarvan is de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM): dé hulpverlener op het water, op zee, en ruim binnenwater. Samen met de KNRM wisselen we kennis uit en stimuleren we de watersporters om zich zo goed mogelijk voor te bereiden, voordat ze het water op gaan. De KNRM Helpt app is een hulpmiddel die iedere watersporter goed kan gebruiken in geval van nood, maar ook vooraf én tijdens het varen.

De reddingsboten en vrijwilligers zijn 24 uur per dag beschikbaar voor noodhulp en niet-spoedeisende hulp. De KNRM redt en helpt iedereen op het water die hierom vraagt, in principe geheel kosteloos. In de eerste jaren van haar bestaan na 1824 voeren de reddingsboten van de KNRM slechts een paar keer pers jaar uit en lag de nadruk op redden en helpen van zeelieden. De laatste jaren is preventie ook bij de taken gekomen en nu zelfs formeel onderdeel van KNRM’s missie. Reden daarvoor is drastische veranderingen in de watersport en in maatschappelijke zin de verplichting om te proberen incidenten, letsel en schade te voorkomen.

Een situatie die jaarlijks meerdere keren voorkomt is een losse kite van een kitesurfer die in zee of op het strand wordt aangetroffen. Als er naast een reddingboot ook nog een helikopter gaat zoeken naar de kitesurfer kost zo’n operatie al snel €10.000 of meer. Dat realiseert niet iedereen zich. “Redden doet de KNRM gratis, maar niet iedere watersporter realiseert zich dat dergelijke kosten in een aantal gevallen voorkomen kunnen worden. En dat is ook de reden dat de KNRM veel aandacht besteed aan preventie”, aldus Henk Kok van de KNRM. Een van de hulpmiddel bij preventie is de KNRM Helpt app, die sinds 2015 beschikbaar is.

Makkelijke en snelle manier om assistentie of hulp in te roepen

In de ruim dertig jaar dat de Belg Christian Muyls (wedstrijd)zeilt, heeft hij de KNRM nog nooit nodig gehad, tot vorig jaar. In twee weken tijd moest de Belg twee keer van de KNRM Helpt app gebruik maken. De eerste keer was voor assistentie, de tweede keer was er serieus nood aan de man. In november 2017 maakt hij een testvaart met een nieuwe jacht toen op het Markermeer zijn motor ermee stopte. Dankzij de KNRM Helpt app kreeg hij het advies terug te keren naar Lelystad, alwaar hij door de reddingboot werd binnengesleept.

Twee weken na het technische mankement voer Muyls samen met een vriend voor een zeilreis naar België toen het misging. “Tot Hoek van Holland ging het prachtig. Daar viel de wind weg en moesten we op de motor verder. Ten westen van Walcheren gaf het schip plots een alarm. Ik vroeg mijn vriend binnen te kijken wat er loos was. Zijn mededeling was ontstellend: Het schip staat vol water!” Inderdaad dreven de kussens door de verblijven. Christians zeilmaat schoot in de pikdonkere nacht een vuurpijl af, terwijl Christian met een zaklamp op zoek ging naar het lek en intussen alarm sloeg.

Omdat de marifoon onklaar was geraakt door het hoge water, was de ervaren zeiler opnieuw aangewezen op de App. “De noodknop dit keer”, memoreert de ondernemer die enorme schroom voelde om de reddingsboot te alarmeren. “Heb ik altijd. Ik heb al schroom als ik door een open brug vaar: moeten al die mensen op mij wachten. Laat staan nu: Die kerels kwamen hun bed uit om in de duisternis naar mij toe te komen”. Muyls zegt stellig dat de mannen van KNRM Westkapelle uitstraalden hem graag te willen helpen. “Beslist! En dat apprecieer ik ook buitengewoon. Maar de schroom bleef”. De reddingboot Uly zette twee man en een pomp over en nam het jacht op sleep. “De mannen werkten hard en de sfeer was goed. Simpelweg zorgzaam. Ontzettend goed dat zoiets als de KNRM bestaat. Alle lof! En wat mij betreft is de App KNRM Helpt een uitstekend verlengstuk van het werk.”

Nieuwe functie helpt verenigingen bij wedstrijden of toertochten

Aan de app is de website www.knrmhelpt.nl gekoppeld, waarin gebruikers gepersonaliseerde checklisten kunnen maken voor de tochtvoorbereiding, de start van het seizoen en de winterberging, afgestemd op het type vaartuig. Ook kunnen de vaartochten worden teruggekeken en vaarstatistieken worden gedownload en gedeeld. Een nieuwe feature van KNRM Helpt is de zogenaamde Flotilla functie waarmee groepen gebruikers (boten, kanovaarders of surfers) gevolgd kunnen worden. De functie biedt ondersteuning aan verenigingen die wedstrijden of toertochten organiseren. Daarnaast biedt het inzicht in de actuele locaties van de deelnemers (met mobiele dekking) en biedt hulpverleners aanvullende informatie over de deelnemers in geval van calamiteiten. Ook kan Flotilla verenigingen ontlasten bij de administratie. Het Watersportverbond en de KNRM gaan deze zomer een pilot uitvoeren met Flotilla. Het opdoen van ervaring en het trekken van lessen ter verbetering is het doel van de pilot. De Kustwacht is geïnteresseerd om daarin mee te doen.

De app is gemaakt voor smartphones en beschikbaar in de App Store van Apple voor iOS 8.0 en hoger en in de Play Store van Google voor OS 4.0 en hoger. Download Android of download iOS.

Meer weten? Kijk op: knrm.nl/helpt

Help mee

De KNRM steunt vooral op giften van donateurs, nalatenschappen, sponsoring, subsidies en de inzet van ruim 1.300 vrijwillige bemanningen en medewerkers, waardoor ze financieel onafhankelijk zijn van de overheid. In operationele zin werkt de KNRM nauw samen met de overheid en wel met de Kustwacht en de meldkamers. Sinds 1824 worden reddingboten gebouwd dankzij genereuze schenkingen. De namen van de reddingboten hebben daarom altijd een relatie met de schenker of erflater. Vrijwilligers van de KNRM zijn 24 uur per dag beschikbaar voor het uitvoeren van search-and-rescue- en andere hulpverleningstaken op het water in opdracht van de Kustwacht. Iedereen die wil kan de KNRM helpen en dat kan op verschillende manieren. Van het eenmalig doneren van laarzen tot het structureel donateur worden. Alle mogelijkheden om te helpen vind je op de website van het KNRM.

Afbeelding: KNRM

Goed nieuws voor de pleziervaart en de watersporters. Het maaien van waterplanten in het Markermeer, het IJmeer en de Randmeren is begonnen. In verband met regelgeving van Rijkswaterstaat kon er in het IJmeer en het Markermeer niet eerder worden gemaaid dan na 1 juli. In de Randmeren al vanaf 18 juni. Watersporters ondervinden ieder jaar grote hinder van waterplanten. Boten komen vast te zitten, wedstrijden worden gestaakt en booteigenaren zeggen hun vaste ligplaatsen op door de woekerende waterplanten.

De lange waterplanten komen in de schroef terecht of blijven aan de kiel of het roer hangen. Dit kan voor gevaarlijke situaties op het water zorgen. Verschillende waterrecreatie partijen, o.a. het Watersportverbond, luiden daarom het afgelopen jaar de noodklok: als op korte en lange termijn, geen grootschalige actie wordt ondernomen heeft dat onomkeerbare gevolgen voor de watersport.

Vaargebieden bereikbaar houden

Maaien tijdens het seizoen is de remedie om op de korte termijn de overlast tegen te gaan en het vaargebied goed bereikbaar te houden. Daarom is er onlangs gestart met het maaien van de waterplanten in het Markermeer, de Randmeren en het IJmeer. Het Watersportverbond is blij dat er is begonnen met het aanpakken van de waterplantenproblematiek. De maaigebieden zijn bepaald in overleg met de vertegenwoordigers van de recreatievaart, gemeenten en provincie. Er zijn overzichtskaarten van de gebieden en routes waar gemaaid wordt.

Werkgroep Waterplanten IJsselmeergebied

Ondertussen heeft de Provincie Noord-Holland het voortouw genomen om samen met de partijen in de regio (gemeenten, waterrecreatie partijen met o.a. het Watersportverbond, en samenwerkingsverbanden voor o.a. incidentbestrijding) te komen tot een voorstel voor de aanpak van de waterplantenproblematiek voor de korte, maar vooral lange termijn. Om de overlast van waterplanten structureel aan te gaan pakken is er een brandbrief gestuurd naar de minister. Hierin vragen een aantal van de omliggende gemeenten, provincies en veel watersportverenigingen om extra geld en een oplossing voor de lange termijn.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat geeft in een antwoordbrief aan het probleem gezamenlijk aan te willen pakken. Daarom wordt er vanaf september gestart met een werkgroep ‘Waterplanten IJsselmeergebied’, bestaande uit vertegenwoordigers van het Rijk, regionale overheden, de waterrecreatie sector en natuurorganisatie. De werkgroep gaat zich intensief bezighouden met onderzoek, monitoring en innovatie, maar ook met voorstellen en advisering over maatregelen rond de aanpak van de waterplanten.

Het feitelijk besluit is te lezen in een antwoordbrief van het Ministerie van Infrastuructuur en Waterstaat aan de Provincie Noord-Holland. Lees hier de besluitbrief >>